Menu
Menu
İnsan kulağında işitsel duyum oluşturan hava titreşimlerine ses denir. “Ses nedir?” sorusu, kulağın algılayabileceği basınç değişimi olarak da yanıtlanabilir. Ses, bir ortamda dalga hareketi ile yayılır. Ses dalgalarının farklı özellikleri bulunmaktadır. Sesin iletilmesi için bir maddesel ortam gerekir; dolayısıyla boşlukta yayılamaz. Kaynaktan çıkan ses dalgaları, havayı titreştirerek uzak noktalara iletilir. Enerji, dalga hareketi ile bir ortamda, bir bölgeden diğerine taşınarak iletilir. Ses enerjisinin yayılma biçimlerine göre dalga hareketi ikiye ayrılır:
Boyuna ses dalgalarının özelliği, ses enerjisinin yayılma doğrultusuna paralel olmasıdır. Boyuna dalgalar, dalga hareketinin kimi yerde sıklaştığı, kimi yerde seyrekleştiği dalgalardır.
Enine ses dalgalarının özelliği ise ses enerjisinin yayılma doğrultusuna dik olan dalgalardır.
Ses hızı, ses dalgalarının hava molekülleri ile birlikte yayılma hızı olarak tanımlanır. Ortamın özelliklerine bağlı olarak, sesin havada yayılma hızı farklı ortamlarda değişiklikler gösterir. Sesin 20°C sıcaklıktaki havada yayılma hızı 344 m/sn olarak tanımlanmıştır. Sesin yayılma hızı, havanın sıcaklığı, basıncı ve maddenin katı, sıvı ya da gaz olma durumu ile ilişkilidir. Farklı yoğunluklara ve özelliklere sahip malzemelerde sesin yayılma hızı değişiklik gösterir.
İnsan işitme sisteminin seslere karşı hassasiyeti, sesin yüksekliğine ve frekansına bağlı olarak değişir. İnsan kulağı genelde 20-30 dB ile 120 dB arasındaki sesleri duymaya eğilimlidir. İşitme sistemimiz, bütün frekanslardaki seslere aynı ölçüde hassasiyet göstermez. İnce (tiz) seslere daha duyarlı davranırız. Ses, bir bireyin ve bir nesnenin karakteristik özelliğini oluşturmaktadır.
Sesin ince ya da kalın (tiz ya da bas) olması, frekansı ile ilgilidir. Frekans, bir saniyedeki titreşim sayısıdır. Düşük frekanslı sesler kalın (bas), yüksek frekanslı sesler ince (tiz) sesleri tanımlar. Yüksek frekanslı seslere sivrisinek sesi, düşük frekanslı seslere ise davul sesi örnek verilebilir.
Azlık – çokluk, sesin yüksekliği ile ilgili bir bileşendir. Bir ortamdaki sesin az duyulmasını ya da rahatsız edici derecede çok yüksek olarak algılanmasını tanımlar.
Tını, bir sesin ne sesi olduğunu anlamamızı sağlayan bir bileşendir. Her nesnenin ve her bireyin ses tınısı (tonu) birbirinden farklıdır. Çevremizde aradığımız kişiyi sesinin tınısı sayesinde diğerlerinden kolayca ayırt edebiliriz. Çeşitli müzik aletlerini, tınıları sayesinde fark edebiliriz.
Fotoğraflar
Yazılar